ရဲယို (Noni) ႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား

ရဲယို (Noni)

ရဲယိုႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား

Morinda citrifolia ကို ဟာဝိုင္ရီကြၽန္းတြင္ ႏိုနီ (Noni) ဟုလည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယတြင္ အင္ဒီးယန္း မာလ္ဘာရီ (Indian mulberry) အသီးဟု လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရဲယိုဟုလည္းေကာင္း လူသိမ်ားသည္။ အျခားအမည္မ်ားမွာ Great morinda, Beach mulberry, Tahitian noni, Cheese fruit ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ Morinda citrifolia ကိုရာသီဥတုမေရြး၊ အရပ္ေဒသမေရြး စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေသာ္လည္း အနံ႕ျပင္းၿပီး ခါးသက္ေသာ အရသာရွိသည့္အတြက္ အစာေရစာေပါမ်ားေသာ သာမာန္အေျခေနမ်ိဳးတြင္ စားသံုးေလ့မရွိၾကပါ။ အစာေရစာရွားပါးေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာမရွိေတာ့မွသာ အာဟာရျဖစ္ေစရန္အတြက္ စားသံုးေလ့ရွိၾကေသာေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕က Starvation fruit ဟု လည္း ေခၚၾကသည္။
ရဲယိုပင္၏ အဓိကဇာတိမွာ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွျဖစ္ၿပီး မၾကာေသးမီကမွ အိႏၵိယတိုက္ငယ္၊ ပစိဖိတ္ကြၽန္းမ်ား၊ ျပင္သစ္ပိုလီနီးစီးယားႏွင့္ ဒိုမီနီကန္ရီပတ္ဗလစ္ႏိုင္ငံမ်ားသို႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။ ရဲယိုပင္အမ်ားဆံုး စိုက္ပ်ိဳးေသာေနရာမွာ တဟီတီကြၽန္း (Tahiti) ျဖစ္သည္။

ရဲယိုပင္သည္ အရိပ္ရေသာသစ္ေတာမ်ားတြင္ေပါက္သကဲ့သို႕ အရိပ္မ႐ွိေသာေက်ာက္ေတာင္မ်ား၊ သဲေသာင္႐ွိေသာ ကမ္းေျခမ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္ႏိုင္သည္။ အၿမဲစိမ္းၿခံံဳ (သို႕မဟုတ္) သစ္ပင္ငယ္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး ၁၈ လ သားတြင္ အ႐ြယ္ေရာက္ကာ ၁ဝ ေပခန္႕ ျမင့္တက္လာၿပီး တခါတရံ ေပ ၃ဝ အထိျမင့္ႏိုင္သည္။ ဆားငန္ေျမကို ခံႏိုင္ရည္႐ွိသည့္အျပင္ မိုးေခါင္သည့္ဒဏ္ႏွင့္ ဆင့္ပြားေျမဒဏ္ကိုလည္း ခံႏိုင္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ရဲယိုပင္သည္ သက္႐ွိမ်ား႐ွင္သန္ႏိုင္ေသာ မည့္သည့္ေနရာမ်ိဳးမဆို ေပါက္ေရာက္ႏိုင္ၿပီ မီးေတာင္ေျမ၊ ပိုးေလာက္လန္းမ်ား က်က္စားေသာကမ္းေျခေျမတို႕တြင္လည္း ေပါက္ေရာက္သည္။
ရဲယိုပင္စည္၏အေခါက္သည္ မီးခိုးေရာင္႐ွိ၍ ေျမာင္းတိမ္ကေလးမ်ားလည္းပါ႐ိွၿပီး အရပ္ေလးမ်က္ႏွာသို႕ ကိုင္းမ်ားျဖာထြက္သည္။ အရြက္မ်ားမွာ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ဘဲဥပံုသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး တစ္ေပခန္႕အထိ ႐ွိသည္။ ႐ြက္ေၾကာမ်ားစြာပါ႐ွိကာ အသီး သီးသည့္ေနရာမွလြဲ၍ အစံုလိုက္ အ႐ြက္မ်ားထြက္ၿပီး စားသံုးလွ်င္လည္း အရသာ႐ွိသည္။

ရဲယိုပြင့္မ်ားသည္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးပြင့္၍ အပြင့္၏ ေခါင္းပိုင္းသည္ လံုးဝိုင္းၿပီး ေသးငယ္ေသာ အျဖဴေရာင္ အပြင့္ငယ္ေလးမ်ားပါရိွကာ ယင္းတို႕မွ အသီးမ်ားသီးလာ ၾကသည္။
ရဲယိုပင္သည္ ၁၂ လ ရာသီပတ္လံုး အသီးသီးႏိုင္ၿပီး ရဲယိုပင္တစ္ပင္မွ တစ္လလွ်င္ ပ်မ္းမွ် ၆ ကီလိုဂရမ္ခန္႕ အထိ ထြက္ရွိႏိုင္သည္။ ရဲယိုသီး၏ အရြယ္အစားမွာ ၄ စင္တီမီတာမွ ၇ စင္တီမီတာ အထိ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္သည္။

ရဲယိုသီးသည္ အသားမ်ား၍ အေစ့မာေသာအသီးျဖစ္ၿပီး ႐ွည္လ်ား လံုးဝန္းေသာပံု ႐ွိသည္။ ရင့္မွည့္ခ်ိန္၌ စူးရွေသာအနံ႔ရွိ၍ ခ့နန်န ္မကငအ အျဖစ္ လူသိမ်ားသလို ေအာ့အန္ခ်င္ေသာသစ္သီးဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ရဲယိုသီးမွာ စတင္သီးခ်ိန္၌ အစိမ္းေရာင္ျဖစ္ျပီး၊ တျဖည္းျဖည္း အဝါေရာင္ေျပာင္းလာကာ ေနာက္ဆံုးရင့္မွည့္ခ်ိန္တြင္ အျဖဴေရာင္ျဖစ္သြားသည္။ အသီးတြင္ အေစ့မ်ားစြာ ပါဝင္ၿပီး ေလွာ္၍စားလည္းလွ်င္ရသည္။ ရဲယိုပင္၏အ႐ြက္မ်ား၊ အသီးမ်ားႏွင့္ အျမစ္မ်ားကုိ ေဆးအျဖစ္သံုးၾကသည္။

မိ႐ိုးဖလာ အသံုးျပဳပံု

ရဲယို၏မူရင္းဇာတိမွာ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ မေလး႐ွားႏွင့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၁၅ဝဝ ေက်ာ္ေလာက္မွ ဟာဝိုင္ရီကြၽန္းေဒသမ်ားသို႕ ေရာက္႐ွိသြားသည္ဟု သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရပါသည္။
ကမၻာအႏွံ႔အျပားတြင္ ရဲယိုသီးကို ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ဳိးအား သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္ဟုဆိုကာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာၾကာေအာင္ စားသံုးခဲ့ၾကသည္။ ပစိဖိတ္ကြၽန္းမွ လူမ်ားသည္ ရဲယိုကို ဓမၼတာေသြးဆင္းေကာင္းေစရန္၊ ဆီးခ်ိဳ ေသြးခ်ိဳ ကုသရန္ႏွင့္ အ႐ိုးက်ိဳးလွ်င္ အျမန္ျပန္ဆက္ေစရန္ အားေဆးရည္အျဖစ္ ေသာက္သံုးေလ့႐ွိၾကသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ မူးေဝျခင္းႏွင ့္ ေအာ့အန္ျခင္းမ်ား သက္သာ ေစရန္ အသံုးျပဳၾကၿပီး ဖီဂ်ီႏိုင္ငံ၌လည္း ေပြးေရာဂါႏွင့္ လိပ္ေခါင္းေရာဂါ ကုသရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ခံတြင္းရနံ႔မေကာင္းျခင္း၊ အသံဝင္ျခင္းႏွင့္ ပါးစပ္အတြင္းအနာျဖစ္ျခင္း စေသာ ခံတြင္းေရာဂါမ်ားကို ကုသရန္ စားသံုးၾကပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရဲယို႐ြက္ႏွင့္ အသီးကုိ ေဆးဝါးအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ သံုးစြဲခဲ့ၾကပါသည္။ေရာဂါလကၵၡဏာမ်ားေပၚမူတည္ျပီး ရဲယိုပင္၏ ပဥၥငါးပါးအားလံုးကို အသံုးျပဳၾကသည္။ ရဲယို႐ြက္မ်ားကို ဝမ္းဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ဝမ္းကိုက္္ျခင္း၊ ရာသီလာစဥ္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ ေရာဂါႏွင့္ ေသြးတိုးေရာဂါမ်ားတြင္လည္း သံုးေလ့႐ွိသည္။ ရဲယိုသီးကို ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းျပြန္ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ အစာမေၾကျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ရစ္၍္နာျခင္း၊ ေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ အဖုအက်ိတ္ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္လည္း အသံုးျပဳၾကသည္။ ရဲယိုသီး၏ အနံ႔ဆိုးဝါးျခင္းေၾကာင့္ လူအမ်ားစုမွာ ေနထိုင္မေကာင္းသည့္တိုင္ေအာင္ စားသံုးရန္ အလြန္ဝန္ေလးတတ္ၾကသည္။

ရဲယိုတြင္ပါဝင္ေသာ အာဟာရဓာတ္မ်ား

ရဲယိုအသားမႈန္႕ တြင္ အဓိကမ႐ွိမျဖစ္ ဗီတာမင္ ၁၁ မ်ိဳး ပါဝင္ၿပီး အျခားဗီတာမင္ဓာတ္မ်ားျဖစ္သည့္ ႏိုင္ယာစင္ (ဗီတာမင္ B3)၊ သိုင္ရာမင္း (ဗီတာမင္ B1)၊ ႐ိုင္ဗိုဖေလဗင္ (ဗီတာမင္ B2) ႏွင့္ ပ႐ိုဗီတာမင္ေအ (ကာ႐ိုတင္ႏိြဳက္)မ်ားလည္း မ်ားစြာပါဝင္သည္။ ထို႔ျပင္ ရဲယိုတြင္ အစားအစာမွရေသာ မ႐ွိမျဖစ္သတၱဳဓာတ္ဆား (၇) မ်ိဳး ပါဝင္ၿပီး အၾကြကယ္ဝဆံုး သတၱဳဓာတ္ဆားမွာ ပိုတက္ဆီယမ္ျဖစ္ကာ သံဓာတ္၊ ဆိုဒီယမ္၊ ဆယ္လီးနီးယမ္း၊ မဂၢနီဆီယမ္ႏွင့္ ကယ္လ္ဆီယမ္တို႔လည္း အနည္းငယ္စီ ပါဝင္သည္။
ကာဗိုဟိုက္ၿဒိတ္ႏွင့္ အစားအစာမွရေသာ အမွ်င္ဓာတ္မ်ား ေပါၾကြကယ္ဝၿပီး အသားဓာတ္ပမာဏ (အမိုင္ႏိုအက္စစ္ ၁၈မ်ိဳး) ႏွင့္ အဆီဓာတ္အနည္းငယ္ ပါဝင္သည္။

ရဲယိုအမႈန္႔ ၁ ဂရမ္တြင္ပါဝင္ေသာ အာဟာရဓာတ္တန္ဖိုးမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။


ကာဗိုဟိုက္ၿဒိတ္ ၆ဝဝ မီလီဂရမ္ (၆ဝ%)
အသားဓါတ္ ၅ဝ မီလီဂရမ္ (၅%)
အဆီဓါတ္ ၁၂ မီလီဂရမ္ (၁.၂%)
အစားအစာမွရေသာအမွ်င္ဓါတ္ ၂၂၅ မီလီဂရမ္ (၂၂.၅%)
အႏွစ္ ၇၃ မီလီဂရမ္ (၇.၃%)
စိုထိုင္းမႈ (အစိုဓါတ္) ၅၃ မီလီဂရမ္ (၅.၃%)
ဗီတာမင္မ်ား ၈ မီလီဂရမ္ (ဝ.၈%)
သတၱဳဓာတ္ဆားမ်ား ၂၉ မီလီဂရမ္ (၂.၉%)





ဗီတာမင္ပါဝင္မႈ
ဗီတာမင္စီ ၈ မီလီဂရမ္
ဗီတာမင္ေအ ၂ အိုင္ယူ
ႏိုင္ရာစင္ ၄ဝ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္


သတၱဳဓာတ္ဆားပါဝင္မႈ
ပိုတက္ဆီယမ္ ၂၆ မီလီဂရမ္
ဆိုဒီယမ္ ၂ မီလီဂရမ္
ကယ္လ္ဆီယမ္ ၈ဝဝ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္
သံဓာတ္ ၁၆ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္




ေဆးဖက္ဝင္ အာနိသင္ေပးေသာ ျဒပ္ေပါင္းမ်ား

(၁) အယ္လ္ကလိြဳက္မ်ား (Alkaloids)
Alkaloids မ်ားမွာအပင္မ်ားတြင္ သဘာဝအေလ်ာက္ေတြ႕ရွိရေသာ ေအမင္း (amine) မ်ား ျဖစ္သည္။ ရဲယိုတြင္ အဓိကပါဝင္သည့္ Proxeronine သည္ Alkaloids တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး လူ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲေရာက္ေသာအခါ Proxeronine enzyme ၏ အကူအညီျဖင့္ Xeronine အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ Xeronine သည္ အသားဓာတ္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ ေရာဂါျဖစ္ေနေသာ ေနရာတြင္ရွိသည့္ ေသဆံုးသြားေသာ ဆဲလ္ (dead cells) မ်ားႏွင့္ Metabolites မ်ားကို ဖယ္ထုတ္ရာ၌မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳပါသည္။

(၂) အပင္မွရေသာေဟာ္မုန္းမ်ား
ရဲယိုတြင္ဆီ႐ိုတိုနင္အႀကိဳေဟာ္မုန္း(Serotonin precursor)၊ ဆီ႐ိုတိုနင္ (Serotonin)ႏွင့္ Damnacanthal, Nordamnacanthal, Anthraquinones စသည့္ျဒပ္ေပါင္းမ်ားကို ေတြ႕႐ွိရသည္။ Damnacanthal သည္ Anthraquinone အမ်ိဳးအစားတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ဘက္တီးရီးယားပိုးကို ေသေစႏိုင္ေသာသတၱိ၊ ပိုးမ်ားကို ဟန္႕တားႏိုင္ေသာ ဂုဏ္သတၱိႏွင့္ ကင္ဆာကိုတိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေသာ ဂုဏ္သတၱိမ်ား႐ွိသည္။ Anthraquinone သည္ နာတာရွည္ ထိပ္ကပ္နာ (Chronic sinusitis) ေရာဂါတြင္ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားကို ေသေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ထိပ္ကပ္နာေဝဒနာကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္။

(၃) စကိုပိုလက္တင္ (Scopoletin)
ရဲယိုတြင္ပါဝင္ေသာ Scopoletinသည္ ဘက္တီးရီးယားပိုးႏွင့္ မိႈပိုးမ်ားကိုဆန္႕က်င္တိုက္ထုတ္ႏိုင္သည့္အျပင္ ေသြးေၾကာမ်ားကို က်ယ္ေစျပီး ေသြးဖိအားကို က်ေစသည္။ ထို႔အျပင္ Histamine မ်ားကိုဆန္႔က်င္ေပးႏိုင္သည့္ ဂုဏ္သတၱိႏွင့္ နာက်င္ကိုက္ခဲမွဳကို သက္သာေစေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားလည္း ရွိေသာေၾကာင့္ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊ ဓာတ္မတည့္ျခင္း၊ အဆစ္အျမစ္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းႏွင့္ က်ီေပါင္းတက္ျခင္း စသည့္ ေဝဒနာမ်ားတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။

(၄) အင္ဇိုင္းမ်ား (Enzymes)
ရဲယိုသီး၏အေရးႀကီးေသာ အင္ဇိုင္းတစ္မ်ိဳးမွာ Proxeronase ျဖစ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ထဲ၌ Proxeronine ကို Xeronine အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပးသည္။



(၅) ဖေလဗင္ႏိြဳက္မ်ား (Flavonoids)
Rutin ႏွင့္ Asperulosidic acid ကဲ့သို႕ေသာ Phenolic ျဒပ္ေပါင္းမ်ားကို ရဲယိုမ်ိဳးရင္းမ်ားစြာ၌ေတြ႕႐ွိရသည္။ ထို႕အျပင္ Catechin ႏွင့္ Epicatechin မ်ားလည္း ပါဝင္ၿပီး ျဒပ္ေပါင္းမ်ားသည္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေသာ အာနိသင္ ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။

(၆) အပင္မွရေသာစတီေရာမ်ား
ဘီတာစစ္တိုစတီေရာ (Beta-sitosterol) သည္ အပင္မွရေသာ စတီေရာတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ကိုလက္စထေရာကို က်ေစႏိုင္ေသာ အာနိသင္ ႐ွိသည္။

(၇) ဖိုက္တိုအီစထ႐ုိဂ်င္မ်ား
Lignans မ်ားသည္ အပင္မွရေသာ အီစထရုိဂ်င္ (Phytoestrogen) အုပ္စုတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ဇီဝဆိုင္ရာ သက္ဝင္ထၾကြမႈ မ်ား (Biological activities) ႐ွိၾကသည္။

(၈) မိတ္ေဆြပိုးမ်ား (Probiotics)
(Long chain sugar molecule) သၾကားဓါတ္ေမာ္လီၾကဴးမ်ားျဖစ္သည္႕ ေအာ္လီဂို (oligo) ႏွင့္ ပိုလီဆက္ခရိုက္ (polysaccharides) မ်ားသည္ ၄င္းတို႔တြင္ပါဝင္ေသာ အမွ်င္ဓါတ္ကို အူအတြင္းရွိ ဘက္တီးရီးယားမ်ားျဖင့္ အခ်ဥ္ေဖာက္ႏုိင္သည္။ထို႕ေနာက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြတ္ေသာ အာနိသင္မ်ား ရရွိေစသည့္ (Short chain fatty acid) အဆီအက္စစ္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ားအျဖစ္သို႕ ျပဳလုပ္ေပးသည္။ ယေန႔အထိ ရဲယို၏အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို သိပၸံနည္းက်ေလ့လာမႈျဖင့္ ျပည့္စံုေအာင္ မေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ေသးေသာ အာနိသင္မ်ားအနက္ တစ္ခုျဖစ္သည္။

(၉) ေအာ္ဂဲနစ္အက္ဆစ္မ်ား (Organic Acids)
ရဲယိုသီးတြင္ ထူးျခားေသာ ကိုယ္ပိုင္အနံ ့ကိုေပးသည့္ caprlytic acid, ursolic acid, caproic acid အစရွိသည့္ ေအာ္ဂဲနစ္အက္ဆစ္မ်ား ေပါၾကြယ္ဝသည္။ ထိို ေအာ္ဂဲနစ္အက္ဆက္မ်ားထဲမွ Ellagic acidသည္ (Powerful Antioxidant) အစြမ္းထက္ေသာဓာတ္တိုးဆန္႕ က်င္ ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။

ဇီရိုနင္းဆိုသည္မွာ (Xeronine)

၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဟာဝိုင္ရီတကၠသိုလ္မွဦးေဆာင္ ဇီဝဓာတုပညာရွင္ Professor Dr. Ralph Heinicke မွ နာနတ္သီးထဲတြင္ပါဝင္ေသာ အင္ဇိုင္းမ်ားကိုေလ့လာရင္း Xeronine ကို စတင္ေတြ ့ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ နာနတ္သီး ႏွင့္ ရဲယိုသီးထဲမွ ထုတ္ႏွဳတ္ထားေသာ ဇီရိုနင္း၏အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ၄၅ ႏွစ္ၾကာသည္အထိေလ့လာခဲ့သည္။ ဇီရိုနင္းဆိုသည္မွာ လူတို႕ ကလပ္စည္းမ်ားအေပၚ ေကာင္းမြန္ေသာအာနိသင္ကို ေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ ေဟာ္မုန္း (Hormone) တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္ ။ Xeronine hormone မ်ားသည္ ရဲယိုသီးထဲတြင္ ပရိုဇီရိုနင္းေဟာ္မုန္း (Proxeronine hormone) မ်ားအျဖစ္ မ်ားစြာ ပါဝင္ၿပီး နာနတ္သီးတြင္လည္း ပမာဏ အနည္းငယ္ ပါဝင္ပါသည္။

Xeronine သည္ ေသးငယ္ေသာ Alkaloid တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ပမာဏ အနည္းငယ္ (pictogram range) ရွိ႐ုံမွ်ျဖင့္ ဇီဝကမၼေဗဒနည္းအရ မ်ားစြာအသံုးဝင္သည္။ ၁ ပစ္တိုဂရမ္ (1 pictogram) ဆိုသည္မွာ ၁ နာႏိုဂရမ္ (1 nanogram) ၏ တစ္ေထာင္ပံုပုံ လွ်င္တစ္ပံု သို႔မဟုတ္ ၁ဝ-၁၂ ဂရမ္ (10-12 gram) ျဖစ္သည္။ သစ္ပင္မ်ား၊ သတၲဝါမ်ားႏွင့္ အဏုဇီဝပိုးမႊားမ်ား၏ က်န္းမာေသာ ကလာပ္စည္းမ်ားထဲတြင္ ဇီ႐ိုနင္းပါဝင္မႈပမာဏ အလြန္ပင္နည္းပါးေသာ္လည္း ဓာတုေဗဒနည္းအရ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ၍ ၾကည့္လွ်င္ ေတြ႕ရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

ခႏၡာကိုယ္ထဲတြင္ ဇီ႐ိုနင္းျဖစ္ေပၚလာပံု

Dr. Heinicke သည္ သက္မွတ္ထားသည့္ ပမာဏ အတိုင္းပါ႐ွိရမည့္ Building Block ေခၚ Proxeronineမ်ားမွ အူမၾကီးထဲတြင္ Xeronine အျဖစ္ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ေၾကာင္း ေတြ႔႐ွိခဲ့သည္။ ရဲယိုသီးတြင္ Proxeronine ႏွင့္ ပ႐ိုဇီ႐ိုေန႔စ္ (Proxeronase enzyme) တို႕ေျမာက္မ်ားစြာပါဝင္ၿပီး Xeronine အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ပ႐ိုဇီ႐ိုေန႔စ္အင္ဇိုင္းမွ အကူအညီေပးသည္။ Proxeronine မ်ားသည္ အူမၾကီးအတြင္း၌သာမက အျခားေသာခႏၡာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား အတြင္းတြင္လည္း Proxeronase enzyme ႏွင့္ေပါင္းစပ္၍ Xeronine အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္သည္။ ဆီ႐ိုတိုနင္ေဟာ္မုန္း (Serotonin) ျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း Proxeronase enzyme ၏အကူအညီ လိုအပ္ေပသည္။



ဇီ႐ိုနင္းထုတ္လုပ္ျခင္း

ရဲယိုသီးတြင္ပါဝင္ေသာ Proxeronine မ်ား ခႏၶာကိုယ္ထဲသို႔ေရာက္ရိွေသာအခါ အူနံရံမွစုပ္ယူၿပီး အသည္းထဲတြင္သိုေလွာင္ထားပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္၌လိုအပ္လ်ွင္ အသည္းထဲမွ Proxeronine မ်ားထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ရန္ ဦးေႏွာက္မွ ၂ နာရီ လွ်င္တစ္ႀကိမ္အခ်က္ျပေပးသည္။ ခႏၡာကိုယ္အတြင္း႐ွိ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းအသီးသီးမွ လိုအပ္ေသာ Xeronine ပမာဏ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ရန္ ေသြးထဲတြင္းပါဝင္လာေသာ Proxeronine ကို စုပ္ယူသည္။ သာမန္အားျဖင့္ ဇီ႐ိုနင္းတည္ေဆာက္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ အျခားဇီဝဓာတုပစၥည္းမ်ားသည္ ကလပ္စည္းမ်ားထဲတြင္ လံုေလာက္စြာပါဝင္ၿပီးယာယီအားျဖင့္ Proxeronine ကို္ ခဏတာမွ် သာ ေထာက္ပံ့ ေပးပါသည္။

တစ္႐ွဴး(Tissue) တစ္ခုစီရိွ ဆဲလ္ (Cells) မ်ားတြင္ (Protein) အသားဓာတ္မ်ားပါဝင္ၿပီး ထုိ Protein မ်ားတြင္ ဇီ႐ိုနင္းကို စုပ္ယူရန္အတြက္ လက္ခံရာဌာနမ်ား႐ွိၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဇီရိုနင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ပ႐ိုကိုလာဂ်င္ေန႕စ္စနစ္ကို ပ႐ိုတီးေန႔စ္အျဖစ္သို႕ ေျပာင္းလဲေပးျခင္းအားျဖင့္ မီးေလာင္ကြၽမ္းမွဳမ်ား ေၾကာင့္ ေသေနေသာတစ္ရွဴးမ်ားကို လွ်င္ျမန္စြာဖယ္ရွားေပးႏိုင္သည္။

ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ ဇီ႐ိုနင္း၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား

ပ႐ိုတင္းေမာ္လီက်ဴးမ်ားအားစည္းကမ္းတက် ထိန္းၫွိေပးျခင္း
Xeronine ၏ အဓိကလုပ္ငန္းမွာ Protein မ်ား၏ ပံုသ႑န္ႏွင့္ မာေၾကာမႈတို႕ကိုထိန္းၫွိေပးရန္ျဖစ္သည္။ Protein ေမာ္လီက်ဴးမ်ားသည္ ဆဲလ္နံရံမ်ား တေလွ်ာက္ျဖတ္သန္းႏိုင္ျပီး က်န္းမာေသာတစ္႐ွဴးမ်ား ျဖစ္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးသည္။ ယင္းအာဟာရဓာတ္မ်ား ဆဲလ္ထဲသို႔ ဝင္ေရာက္ျခင္းမ႐ွိပါက ဆဲလ္သည္ သူ၏လုပ္ငန္းကို အခ်ိန္တိုတိုႏွင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။

အာဟာရဓာတ္ကို တစ္႐ွဴးမွစုပ္ယူမႈ ပိုေကာင္းေစျခင္း
ခႏၶာကိုယ္ထဲ႐ွိ ဆဲလ္တိုင္းတြင္ အိမ္တအိမ္ကဲ့သို႔ပင္ အဝင္ဝတံခါးမ်ား ႏွင့္ ျပတင္းေပါက္မ်ား႐ွိၾကသည္။ ကားဂိုေဒါင္ထဲသို႔ ကားတစ္စီးေမာင္းသြင္းေသာအခါ တံခါးမၾကီးကို ခပ္က်ယ္က်ယ္ဖြင့္ထားရန္လိုသကဲ့သို႕ ကြၽႏု္ပ္တို႔ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္လည္း ပိုၾကီးေသာ ပ႐ိုတင္းေမာလီ က်ဴးတစ္ခုကို စုပ္ယူလိုလွ်င္ ယင္းကိုအသံုးျပဳရန္ ပုိၾကီးမားေသာ စိမ့္ေပါက္တစ္ခုကို ဖြင့္ဟထားရန္ လုိသည္။

ဇီ႐ိုနင္း (Xeronine) သည္ ကလပ္စည္းမ်ား၏ အေျမွးပါး ရွိ စိမ့္ေပါက္ေလးမ်ား ၾကီးလာေစရန္ႏွင့္ အာဟာရဓာတ္ မ်ား စုပ္ယူမႈ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစရန္ ကူညီေပးသည္။ ဤစိမ့္ေပါက္ေလး ၾကီးလာျခင္းျဖင့္ ပို၍ၾကီးေသာ ပက္ပတိုက္ေခၚ အမိုင္ႏိုအက္စစ္မ်ား ကြင္းဆက္ကို ကလပ္စည္းထဲသို႔ဝင္ေစၿပီး ကြၽႏု္ပ္တို႔အား ပို၍ ေနထိုင္ေကာင္းေစသည္။ အကယ္၍ ဤကြင္းဆက္မ်ားကို အသံုးမျပဳခဲ့လွ်င္ အဆီအျဖစ္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားျခင္း (သို႔) ဖယ္႐ွားပစ္ျခင္းခံရၿပီး ဆံုး႐ွုံးသြားမည္ ျဖစ္သည္။

ပ်က္စီးသြားသည့္ ကလပ္စည္းမ်ားကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ေပးျခင္း
ဇီ႐ိုနင္းသည္ ထိခိုက္ပ်က္စီးသြားေသာ ဆဲလ္မ်ားကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေမာ္လီက်ဴးလာအဆင့္၌ ျပဳလုပ္ေပးသည္။ ဖိႏွိပ္မႈဒဏ္တစ္ခုျဖစ္လွ်င္ အဂၤါ (သို႕)  တစ္႐ွဴးတစ္ခုတြင္ ဇီ႐ိုနင္း လိုအပ္ခ်က္ပိုမိုမ်ားျပားလာၿပီး ဤျဖစ္စဥ္တြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ မူမမွန္ကလပ္စည္းထၾကြမႈ၊ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား၊ ကူးစက္ေရာဂါ မ်ား၊ အဆိပ္အေတာက္မ်ားျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္။ အသည္းသည္ ပုံမွန္အားျဖင့္ ပ်က္စီးေနေသာဆဲလ္မ်ားအတြက္ ဆီ႐ိုတိုနင္ႏွင့္ ပ႐ိုဇီ႐ိုေန႔စ္တို႕ကို ပိုလွ်ံစြာေထာက္ပံ့ေနေသာ္လည္း ပ႐ိုဇီ႐ိုနင္း ခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္္သည္။ ထိုျဖစ္စဥ္မ်ားမွ ကင္းေဝေစရန္ Proxeronine ၾကြယ္ဝေသာ ရဲယုိသီးကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။

လူတစ္ေယာက္တြင္ရွိေသာ ဇီ႐ိုနင္း၏ တာဝန္သည္ သူ၏ Tissue ထဲ၌ရွိေသာ ဇီ႐ိုနင္း ပမာဏေပၚ မူတည္ေနပါသည္။ အကယ္၍ ေရာဂါသည္ ဇီ႐ိုနင္းခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရသည္ဆိုလွ်င္ ဇီ႐ိုနင္းပါေသာ ေဆးဝါးမ်ားေပးပါက ေရာဂါျပႆနာ၏ ခံစားရေသာ ေဝဒနာမ်ားကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစပါလိမ့္မည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဇီ႐ိုနင္းသည္ ေရာဂါအမ်ားစုတြင္ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါသည္။

ေဆးဝါးဆိုင္ရာဂုုဏ္သတၱိ
၁။ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေသာ အစြမ္းသတိၱ

(၁)ရဲယိုသည္ ကလပ္စည္းမ်ားအေပၚ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ DNA လက္ခံအျဖစ္ တည္ေဆာက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးသည္။

Carcinogen မ်ားသည္ ကြၽႏ္ုပ္တို႕၏ ဆဲလ္ထဲတြင္ရွိေသာ (DNA) ကို တိုက္ခိုက္ပူးေပါင္းၿပီး (Carcinogen DNA Adduct Molecule) ကို ျပဳလုပ္ေပးသည္။ (DNA) မ်ားသည္ အၿငိမ္မေနဘဲ ျဖစ္လိုက္ ပ်က္လိုက္ ပြါးမ်ားလိုက္ အၿမဲျဖစ္ေနသည္။ ပံုမွန္ (DNA) မွ ပြါးမ်ားလွ်င္ ပံုမွန္ ဆဲလ္မ်ား ထုတ္ေပးေသာ္လည္း (Carcinogen Adduct) မွ ပြားမ်ားပါက ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာပါသည္။ ရဲယိုတြင္ ပါဝင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ားသည္ Carcinogen ႏွင့္ DNA မ်ား ပူးေပါင္းၿပီး ပြားမလာေစရန္ ဟန္႕တားေပးႏိုင္ပါသည္။

သာမာန္ ဆဲလ္မ်ား ရွင္သန္ပြားမ်ားရန္အတြက္ ေသြးေၾကာေလးမ်ားမွတစ္ဆင့္ အာဟာရဓာတ္မ်ား လိုအပ္သကဲ့သို႕ ကင္ဆာဆဲလ္တြင္လည္း အာဟာရဓာတ္မ်ား လိုအပ္သည္။ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားသည္ သာမာန္ဆဲလ္ထက္ ပိုၿပီး လိုအပ္ေသာေၾကာင့္ သာမာန္ေသြးေၾကာေလးမ်ားႏွင့္ မလံုေလာက္၍ လိုအပ္သည့္ အာဟာရဓာတ္ ျပည့္ျပည့္ဝဝရၿပီး ဆဲလ္မ်ား တိုးပြားလာေစရန္အတြက္ ေသြးေၾကာအသစ္မ်ား ထပ္မံျပဳလုပ္ရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႕ ေသြးေၾကာေလးမ်ား ပြားမ်ားျခင္းကို Angiogenesis ဟုေခၚၿပီး လံႈ႕ေဆာ္ေပးေသာ Enzyme ကို Quinol oxidase or NOX Enzyme ဟု ေခၚပါသည္။ ရဲယိုတြင္ ပါဝင္ေသာ Damnacanthal, Epigallocatechin gallate (EGCg) ႏွင့္ အျခားဓာတုျဒပ္ေပါင္းမ်ား (Phytochemical 150) ေက်ာ္မွ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ပြားမ်ားျခင္း၊ ႀကီးထြားျခင္းႏွင့္ ဗီဇေျပာင္းလဲျခင္းတို႕ကို ဟန္႕တားေပးသည့္အျပင္ Program cell death or Apoptosis (ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား အဆက္မျပတ္ ပြားမ်ားျခင္းမွ ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္း) ျဖစ္ျခင္းကိုလည္း အားေပးသည္။

(၂) ရဲယိုတြင္ပါဝင္ေသာ Antioxidant မ်ားက ဓာတ္တိုးျခင္းကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ေပးသည္။
ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ Oxidative stress (ဓာတ္တိုးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဒဏ္) မ်ားသည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ Cell အတြင္းသို႔ Free radical မ်ားစြာဝင္ေရာက္လာလွ်င္ Cell ၏ DNA ပ်က္စီးၿပိဳကြဲသြားၿပီး Abnormal Growth Cell (မူမမွန္ ႀကီးထြားလာေသာ ဆဲလ္မ်ား) ျဖစ္ေပၚလာသည္။ Abnormal Growth Cell ပြားမ်ားမႈ ပိုမိုမ်ားျပားလာပါက ထိမ္းခ်ဳပ္၍ မရႏိုင္ေတာ့ဘဲ ခႏၶာကိုယ္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမွ အျခားအစိတ္အပိုင္း တစ္ခုသို႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားၿပီး ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္။
DNA ကို ပ်က္စီးေစၿပီး ကင္ဆာဆဲလ္အျဖစ္ေျပာင္းလဲေစႏိုင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ၤမနန မေိငခေူ မ်ားအား တိုုက္ထုတ္ရန္အတြက္ Free radical မ်ား လိုအပ္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ Antioxidant မ်ား ေပါၾကြယ္ဝေသာ ရဲယိုကို စားသံုးျခင္းျဖင့္ Carcinogen DNA Adduct Formation ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္သည္။

ရဲယိုသည္ ပထမအဆင့္အျဖစ္ ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္ေသာ အာနိသင္ရိွၿပီး ရဲယို႐ွိ ေဆးဖက္ဝင္ျဒပ္ေပါင္းမ်ားသည္ အမွန္တကယ္အလုပ္လုပ္ေသာ ကလပ္စည္းမ်ားကို ျပန္လည္ေမြးဖြားေစျခင္းျဖင့္ ကလပ္စည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းကို ပိုမို ေကာင္းမြန္ေစသည္။
ထို႕ျပင္အေရျပားကင္ဆာ၊ရင္သားကင္ဆာ၊ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ႏွင့္ အူမၾကီးကင္ဆာမ်ားကိုကုသရာတြင္လည္း အကူအညီေပးသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ားႏွင ့္ ၾကာ႐ွည္ထိေတြ႕ပါက ခုခံအားစနစ္ကို က်ဆင္းေစသည္ဟု သိရပါသည္။ ယခုအခါတြင္ အိုဇုန္းလႊာပါးလႊာျခင္းေၾကာင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မႈ ပိုမ်ားလာသည့္အတြက္ အေရျပား ကင္ဆာမ်ား ျဖစ္ပြားႏႈန္းျမင့္မားလာသည္။ ရဲယိုသည္ ခႏၶာကိုယ္ခုခံမႈစနစ္ကို လႈံေဆာ္ေပးသည္သာမက ဆယ္လီးနီးယမ္း သတၱဳဓာတ္ဆား ပါဝင္သည့္အတြက္ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းကိုလည္း သိသာစြာ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါသည္။

(၃) ရဲယိုတြင္ပါဝင္ေသာ Damnacanthal က ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အေထာက္အကူျပဳသည္။
Tomonori Hiramatusu (တိုမိုႏိုရီဟာရမတ္ဆု) အဖြဲ႕မွ ေလ့လာခ်က္အရ ရဲယိုမွရေသာ Damnacanthal အဆီအႏွစ္သည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ Ras ဗီဇေပၚတြင္ ဟန႕္တားႏိုင္ေသာဂုဏ္သတိၱ႐ွိသည္ဟု ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕႐ွိခဲ့သည္။

ေလ့လာခ်က္တစ္ခုတြင္ အေျမွးပါးလက္ခံရာ ပ႐ိုတင္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ p561ck ႏွင့္ေပါင္းၿပီး ကလပ္စည္းၾကီးထြားဖြံျဖိဳးမႈႏွင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑အျဖစ္ ပါဝင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရိွခဲ့သည္။

p561ck ဗီဇ၏ ပံုသဏၬာန္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို Lymphomas ေခၚ လင့္မ္ အဖုအၾကိတ္ေရာဂါ ႏွင့္ Neuroblastoma ေခၚ အာ႐ံုေၾကာ အဖုအၾကိတ္ ေရာဂါမ်ားတြင္မၾကာခဏေတြ႕ရတတ္သည္။ Damnacanthal သည္ပက္ပ္တိုက္ကို ေပါင္းစပ္သည့္ေနရာတြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ဟန္႕တားျခင္းျဖင့္ p561ck ဗီဇကို တားျမစ္ ဟန္႕တားႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။

Damnacanthal သည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ မူမမွန္ ဆဲလ္မ်ားအား ပံုမွန္ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကို ယ္ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္သည့္အတြက္ ကင္ဆာအက်ိတ္အဖုမ်ား ႀကီးထြားလာမႈကို ရပ္တန္႕ေစသည္။

သုေတသနစမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ ကင္ဆာေရာဂါအေပၚ ရဲယို၏အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားမွာ-
၁။ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အရာမ်ားကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္းရွိသျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ေရးတြင္ အစြမ္းထက္လွသည္။
၂။ ကင္ဆာေဝဒနာရွင္မ်ား ခံစားရေလ့ရွိေသာ နာက်င္မႈေဝဒနာကို သက္သာေစသည္။
၃။ စိတ္႐ႊင္လန္းေစၿပီး ေကာင္းမြန္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ေစသည္။
၄။ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကို တိုက္ဖ်က္သည့္ ဓာတုေဆးမ်ား၏ အာနိသင္ကို ပိုမိုထက္ျမက္ေစသည္။
၅။ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား သူ႕အလိုလို ေသဆံုးျခင္း (Apoptosis) ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။
၆။ ကင္ဆာဆဲလ္၏ အသက္ေသြးေၾကာမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္စြမ္းရွိပါသည္။
၇။ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ားကို ကင္ဆာဆဲလ္အျဖစ္ မေျပာင္းလဲေစရန္ ဟန္႕တားႏိုင္သည္။
၈။ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားစနစ္ကို ျမွင့္တင္ေပးသည့္အတြက္ Secondary infection ေခၚ ဘက္တီးရီးယားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမ်ား အလြယ္တကူ မဝင္ေရာက္ႏိုင္ရန္ တားဆီးေပးသည္။
၉။ ကင္ဆာဆဲလ္ေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈကို ျပန္ေကာင္းေစၿပီး အနာက်က္ျမန္ေစသည္။
၁ဝ။ ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့က်ပိန္ခ်ံဳးျခင္းကို ကာကြယ္ေပးသည္။

၂။ စိတ္ဖိစီးမႈႏွင့္ စိတ္က်မႈကို ေျပေလ်ာ့ေစေသာသတိၲ

ရဲယိုသည္ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေနရေသာ လူနာမ်ားအားကုသရာတြင္ အေထာက္အကူေပးႏိုင္သည္။ ရဲယိုမွ ဇီ႐ိုနင္းသည္ ဆီ႐ိုတိုနင္ႏွင့္ ေပါင္းစပ္ကာ စိတ္ဓာတ္စြမ္းအားကို ျမွင့္တင္ေပးသည္။ Serotonin ႏွင့္ Melatonin သည္ခႏၶာကိုယ္၏ အပူခ်ိန္ႏွင့္ စိတ္အေျခအေနကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္သည္။ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ေစသည္။

ဇီ႐ိုနင္းသည္ ကလပ္စည္းလက္ခံရာဌာနတစ္ခုႏွင့္အနီး႐ွိ စုပ္ယူရာေနရာထဲသိ႔ု အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေစျပီး ဘီတာအင္ဒိုဖင္းမ်ား ထြက္ေစၿပီး လူမ်ားကို စိတ္႐ႊင္လန္းေစပါသည္။ ဇီ႐ိုနင္း၏ လုပ္ငန္းမ်ားထဲမွ တစ္ခုမွာ Endorphin absorption ႏွင့္ နီးစပ္သည့္ဘက္သို႕ ေပ်ာ္ဝင္ေစျခင္းျဖင့္ အာ႐ံုခံနပ္ေၾကာအားေကာင္းမြန္ေစရန္ Cohormone အျဖစ္ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

Dr.Heinicke က စိတ္က်ေရာဂါသည္အမ်ားအျပားမွာ ရဲယိုေဆးေသာက္ျခင္းျဖင့္ စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေၾကာင္း အခိုင္အမာေတြ႕ရွိထားသည္။

ရဲယိုတြင္ ပါဝင္သည့္ Scopoletin သည္ Melatonin ဟိုမုန္းျပဳလုပ္ရန္ အသံုးဝင္ေသာ Serotonin ထုတ္ေပးသည့္ ဦးေႏွာက္အတြင္းရွိ Pineal gland ၏ လုပ္ေဆာင္မႈကို တိုးျမွင့္ေပးသည္။

အရက္၊ ကိုကင္း၊ ေဆးေျခာက္ႏွင့္ ဘိန္းျဖဴစြဲၿပီး ျဖတ္မရေသာ လူနာအမ်ား အျပားကို ရဲယိုေဆးႏွင့္အတူ Psychotherapy ဟုေခၚေသာ စိတ္ကုထံုးျဖင့္ ကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သည္ဟု ေလ့လာသိရွိခဲ့ၾကသည္။

လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ပင္ပန္းမႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ စိတ္က်ေဝဒနာခံစားရမႈႏွင့္ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ေနေသာ လူမ်ားအတြက္ ရဲယိုသည္ သဘာဝကေပးေသာ လက္ေဆာင္မြန္ပင္ျဖစ္သည္။

၃။ အကိုက္အခဲသက္သာေစေသာ အစြမ္းသတၱိ

နာက်င္မႈသည္ ေရာင္ရမ္းမႈ (Inflammation) ၏ လကၡဏာျဖစ္သည္။ ေရာင္ရမ္းျခင္းေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ Prostagladin ဟူေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ား ထြက္ရွိလာသည္။ ထိုသို႔ထြက္ရွိလာရန္ Cyclo oxygenase (COX) enzyme က ျပဳလုပ္ေပးသည္။ COX 1 ႏွင့္ COX 2 ဟူ၍ enzyme ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ COX 2 က နာက်င္မႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ရဲယိုတြင္ ပါဝင္ေသာ ဇီ႐ိုနင္းက COX 2 ကို ဟန္႔တား ဖ်က္ဆီးႏိုင္သျဖင့္ နာက်င္မႈကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာ ေစႏုိင္သည္။
ကင္တပ္ကီျပည္နယ္မွ တိရိစၧာန္ေဆးကုဆရာဝန္ ၏ေလ့လာမႈအရ အဆစ္ေရာင္ေဝဒနာခံစားေနရေသာ ေခြး၊ ေၾကာင္တို႕ကို ရဲယိုေဆးတိုက္ေကြၽးရာတြင္ ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေပ်ာက္ကင္းေၾကာင္းေတြ႕ရွိရသည္။
ရဲယိုသည္ ေဖာ္မင္း ကဲ့သို႕ အာနိသင္ရွိသျဖင့္ အ႐ိုးအဆစ္ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ ေခါင္းကိုက္ေရာဂါတို႕ကို သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစသည္။ ထို႔အျပင္ လည္ပင္း က်ီးေပါင္းတက္ျခင္း၊ အ႐ိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္းကိုလည္း သက္သာေစႏိုင္သည္။

၄။ ခြၽဲအရည္ထြက္နည္းျခင္း

ႏွာေခါင္းေလဂလိုင္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္းႏွင့္ ရင္ၾကပ္ပန္းနာေရာဂါမ်ား တြင္ ခြၽဲအေျမွးပါးမွ ခြၽဲအရည္အလြန္အမင္းထြက္က်ျခင္း၊ အူသိမ္ဦးပိုင္းအနာ၊ အစာအိမ္ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္ျခင္း စေသာ အစာေျခရည္ အက္စစ္မ်ား အမ်ားအျပား ထြက္ေစျခင္းကို သက္သာေစသည္။ ဇီ႐ိုနင္းသည္ အစာအိမ္မွ အူထဲသို႔ အစာထုတ္ေပးခ်ိန္ကို တိုးျမွင့္ထားႏိုင္သည့္အတြက္ အစာအိမ္ၾကြက္သားမ်ားက်ံဳ႕ရာတြင္ သန္စြမ္းမႈကို ပိုေကာင္းေစသည္။ ရဲယိုတြင္ အစြမ္းထက္ေသာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည့္ Ellagic acid ပါဝင္သည့္အတြက္ H .pylori ေခၚ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္း႐ွိ ဘက္တီးရီးယားမ်ား ၾကီးထြားျခင္းကို တားျမစ္ႏိုင္စြမ္း႐ွိသည္။ နာတာရွည္ ထိပ္ကပ္နာ ေဝဒနာရွင္မ်ား ပံုမွန္မွီဝဲပါက ခံစားရေလ့ရွိေသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားကို အခ်ိန္တိုအတြင္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါသည္။

၅။ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားမွကာကြယ္ႏိုင္ေသာသတိၱ

ဟာဝိုင္ရီ ယူနီဗာစီတီ အဏုဇီဝဌာနရွိ သုေတသီတစ္စုမွ ရဲယိုသီးတြင္ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားကို ေသေစႏိုင္ေသာသတၲိ ႐ွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမ်ား ကူးစက္ျခင္းမွ ကာကြယ္တြန္းလွန္ႏိုင္သည္။ ေရယုန္ အမ်ိဳးအစား ၁ ႏွင့္ ၂၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ သိုင္း႐ိြဳက္ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ မုန္႔ခ်ိဳအိတ္ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ Epstein-Barr ဗိုင္းရပ္စ္ႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ေရာက္ခံရျပီး ရ႐ွိေသာေရာဂါလကၡဏာမ်ားေပၚတြင္ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ ကူးစက္ျခင္းကို တြန္းလွန္ေပးႏိုင္သည္။ ခံတြင္းမွတ္ခ႐ုစြဲျခင္း၊ မိန္းမကိုယ္ မႈိစြဲ၍ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ အားကစားသမားမ်ား ၌ေျခဖဝါးမႈိစြဲျခင္းႏွင့္ အျခားမႈိစြဲေရာဂါမ်ားတြင္ မႈိပိုးစြဲကပ္ျခင္းကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္သည္။

၆။ ခႏၶာကို ခုခံအား ထိန္းၫွိေပးႏိုင္ျခင္း

ရဲယိုသည္ ေရာဂါေဝဒနာမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ရာ၌ အေရးႀကီးေသာ Immune system အတြင္းမွ T cells မ်ားကို ထုတ္ေပးႏိုင္သည္။ ထို႕အျပင္ ခႏၶာကိုယ္၏ သဘာဝခုခံအားမ်ား၏ အေရးႀကီးအစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေသာ Macrophages ႏွင့္ Lymphocytes ပါဝင္သည့္ ေရာဂါခုခံစြမ္းအား စနစ္ကို တိုးျမွင့္ေပးသည္။

ရဲယိုသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ ခုခံအားစနစ္ကို ပံုမွန္ျဖစ္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္အတြက္ Autoimmune disease (အလိုအေလ်ာက္တုံ႔ျပန္မႈေရာဂါမ်ား) ျဖစ္ေသာ ႐ူမက္တြိဳက္အာသ႐ိုက္တစ္ (Rheumatoid arthritis) ေခၚ ေသြးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေလးဖက္နာ၊ ေသြးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အေရျပားယားနာ (Psoriasis)၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ၊ SLE ေခၚ Systemic Lupus Erythromatosus ႏွင့္ Chron's disease မ်ားကို သက္သာေစပါသည္။

၇။ ေသြးတိုးက်ေစျခငး္

ရဲယိုတြင္ ပါဝင္ေသာ Scopoletin ျဒပ္ေပါင္းသည္ ေသြးေၾကာမ်ားကို က်ယ္ေစၿပီး ပံုမွန္ေသြးဖိအားကို ရရွိေစသည္။ ထိုျဒပ္ေပါင္းကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ဟာဝိုင္ယီတကၠသိုလ္မွ သုေတသနပညာရွင္မ်ားက ရဲယိုသီးမွ ပထမဆံုးသီးသန္႕ ခြဲထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
ေသြးခုန္ႏႈန္းကို စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ၏ေနာက္ဆက္တြဲဆင့္ပြားေရာဂါမ်ားကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ ေသြးတိုးႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါကို ျဖစ္ပြားႏိုင္စြမ္းရွိေသာ ေသြးတြင္းအဆီဓါတ္မ်ားကို ခ်ေပးႏိုင္စြမ္းရွိေၾကာင္းကိုလည္း နယူးေယာက္မွ သုေတသနဆရာဝန္ႀကီး Dr. Scott Gerson မွ ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ရဲယိုအားသုေတသနျပဳျခင္း

ကမၻာတလႊားတြင္ ရာစု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ အသံုးျပဳျပီးျဖစ္ေသာ ရဲယိုမွ ထုတ္လုပ္သည့္ သဘာဝထြက္ကုန္မ်ားႏွင့္ ႐ိုးရာေဆးဘက္ဝင္မႈမ်ားကို သိပၸံပညာျဖင့္ အတည္ျပဳ စစ္ေဆးထားပါသည္။ ရဲယို၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားမွာ တျဖည္းျဖည္း လူသိမ်ားလာ သည္ႏွင့္ အမွ် ရဲယိုျဖင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း ပို၍စိတ္ဝင္စားလာၿပီး သိပၸံနည္းက်စြာ ေဖာ္ျပႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။ ရဲယိုသည္ ၂ဝရာစုအေစာပိုင္းေလာက္ကပင္ ကမၻာအႏွ႔ံ႐ိွ သုေတသီမ်ားကို မ်က္စိက်ေလာက္ေအာင္ ဖမ္းစားစျပဳလာခဲ့ပါသည္။ ေလ့လာခ်က္မ်ားကို တစ္ခုျပီးတစ္ခုေလ့လာခဲ့ၾကရာ ရဲယို၏ အံ့ၾသဘြယ္ရာအရည္အေသြး မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ျပသႏိုင္ခဲ့ပါသည္။

ယခုအခါရဲယို၏ အက်ိဳးေက်းဇူးအမိ်ဳးမ်ိဳးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိပၸံနည္းက် သုေတသနစာတမ္းေပါင္းမ်ားစြာထြက္ ႐ိွလာျပီ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔အနက္မွ ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကာကြယ္ကုသရာ၌ ရဲယို၏အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားႏွင့္ ပက္သက္သည့္ စာတမ္းအနည္းငယ္ကို ေဖာ္ျပပါမည္။

ကင္ဆာကာကြယ္ေရးတြင္ ရဲယို၏ အက်ိဳးေက်းဇူး
M.Y Wang and C.Su
ေရာဂါေဗဒဌာနယ UIC ေဆးတကၠသိုလ္ယ ေရာ့ခ္ဖို႔ဒ္ (Rockford)ယ အီးလီးႏိြဳက္စ္ (Illenois) 61107, ယူအက္စ္ေအ Department of R&D, Morinda Inc, Provo, Letah 84606, USA Annals of the New York Acadamy of Sciences 952:161-168 (2001).


ကင္ဆာဆဲလ္ ပံုသ႑ာန္မ်ား

ရဲယိုကို ပိုလီေနး႐ွန္းလူမ်ိဳးမ်ားက ေရွး႐ိုးရာေဆးအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ၾကားသည့္တိုင္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးစဲြခဲ့ၾကသည္။ Morinda citrifolia ေခၚ ရဲယိုသည္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား စတင္ပြါးမ်ားမႈအေပၚ၌ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။

ပထမအဆင့္ ေတြ႕ရွိခ်က္အရ ေသာက္သံုးေရ ၁ဝဝ စီစီထဲတြင္ (TNJ) တဟီတီရဲယိုေဖ်ာ္ရည္ ၁ဝ စီစီ ထည့္ေဖ်ာ္ထားေသာေဖ်ာ္ရည္ကို တစ္ပါတ္တိတိ ၾကာေအာင္ ေသာက္ပါက DMBA-DNA ဖဲြ႔စည္းျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း ညႊန္ျပခဲ့ပါသည္။ DMBA-DNA ၏ အဆင့္မ်ားကို SD ၾကြက္မမ်ား၏ ႏွလံုးတြင္ ၃ဝ%၊ အဆုတ္တြင္ ၄၁%၊ အသည္းတြင္ ၄၂%၊ ေက်ာက္ကပ္တြင္ ၈ဝ% ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ပိုမိုထူးကဲေသာ ရလဒ္မ်ားကို C57 B2-6 ၾကြက္ထီးမ်ားတြင္ ရရိွျပီး ၁ဝ% TNJ ေဖ်ာ္ရည္သည္ DMBA - DNA ဖဲြ႔စည္းျဖစ္ေပၚမႈကို ႏွလံုးမွာ ၆ဝ%၊ အဆုတ္မွာ ၅ဝ%၊ အသည္းမွာ ၇ဝ% ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္မွာ ၉ဝ% ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။

ကင္ဆာကာကြယ္ႏိုင္မႈလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ရန္ TNJ ၏ အင္တီေအာက္ဆီဒင့္အာနိသင္ကို lipid hydroperoxide (LPO) ႏွင့္ tetrazolium nitroblue (TNB) တို႔ျဖင့္ ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးခဲ့သည္။

TNJ ၏ဓာတ္တိုးဆန္႕က်င္ႏိုင္သည့္ အာနိသင္ကို အေမရိကန္တြင္ ဗီတာမင္စီ၊ စပ်စ္သီးအေစ့အမႈန္႕ (Grape seed powder), Pycnogenol (PYC) တို႕ကို ေန႕စဥ္စားသံုးျခင္းျဖင့္ ရ႐ွိလာေသာအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္သည္။ ဤရလဒ္သည္ ကင္ဆာ ကိုကာကြယ္မႈေပးႏိုင္သည္ဟု ေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့သည္။ TNJ ၏ ဓာတ္တိုးဆန္႕က်င္ႏိုင္သည့္ အာနိသင္သည္ ရဲယို Morinda citrifolia ၏ ကင္ဆာကာကြယ္ႏိုင္သည့္အက်ိဳးေက်းဇူးကို ကူညီ ပံ့ပိုးေပးသည္။

ရဲယို၏ကင္ဆာေရာဂါအေပၚအေထြေထြအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား

အဆုတ္ကင္ဆာတြင္ ရဲယို၏အက်ိဳးေက်းဇူး
ရဲယို (Morinda citrifolia) ၏ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေသာ အစြမ္းကိုစမ္းသပ္ရန္ လူးဝစ္အဆုတ္ကင္ဆာ(Lewis Lung Carcinoma) ကလပ္စည္းကို ၾကြက္၏ဝမ္းဗိုက္အေျမွးပါးထဲသို႕ ထိုးသြင္းကာ စမ္းသပ္ပါသည္။
Hirazumi, E.Furrasawa, S.C. Chou & Y. Hokama

ဟာဝိုင္ရီယူနီဗာစီတီ၏ေဆးဝါးေဗဒဌာနမွ Ms.Annie Hirazumi ဦးေဆာင္ေသာသုေတသနအဖြဲ႕မွ ေလ့လာခဲ့သည့္ ေလ့လာခ်က္သည္ အလြန္သိသာ ထင္႐ွားေသာ သုေတသနျဖစ္သည္။ Ms.Annie Hirazumi သည္ ရဲယိုသီးေလ့လာမႈကို အလြန္စိတ္ဝင္စားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ရဲယို၏အံ့ၾသဘြယ္ရာ အရည္အေသြးမ်ားႏွင့္ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားကိို ပို၍ေစာစီးစြာ သိရျခင္းျဖစ္သည္။ သူမ၏ဖခင္ကိုယ္တိုင္ ရဲယိုေဖ်ာ္ရည္ေသာက္ၿပီး မိတ္ေဆြတစ္ဦးကဲ့သို႕ ကူညီပံ့ပိုးေပးခဲ့သည္။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ သူမ၏ အခ်စ္ေတာ္ေခြးေလးတစ္ေကာင္ ေသေတာ့မည့္ဆဲဆဲတြင္ ရဲယိုေဖ်ာ္ရည္စစ္စစ္ကိုေကြၽးၿပီး ေလ့လာခဲ့ရာ ကံေကာင္းေထာက္မစြာျဖင့္ သူမ၏ေခြးေလးသည္ ျပန္လည္ေကာင္းမြန္လာေသာေၾကာင့္ အန္နီသည္ မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေကာင္းေသာရဲယိုအေၾကာင္းကို ဆက္လက္ေလ့လာ႐ွာေဖြရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။


သူမသည္ ရဲယိုသီး၏အစြမ္းထက္လွေသာ က်န္းမာေရးအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေလ့လာစရာမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ဓာတ္ခြဲခန္းႏွင့္ တိရိစၧၧာန္မ်ားတြင္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေလ့လာျခင္းႏွင့္ ေဆးလက္ေတြ႕စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ သုေတသီမ်ားသည္ ရဲယိုေဖ်ာ္ရည္တြင္ ခုခံအားစနစ္ကို တိုးျမွင့္ေစၿပီး ကင္ဆာအက်ိတ္ကလပ္စည္း မ်ားကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြရွိခဲ့သည္။

Ms.Annie Hirazumi ႏွင့္ သူမ၏အဖြဲ႕တို႕သည္ ဓာတ္ခြဲခန္း၌လူးဝစ္အဆုတ္ကင္ဆာကလပ္စည္းမ်ား (LLC) ကို ၾကြက္မ်ား (အထူးသျဖင့္ C57B1/6 ၾကြက္)တြင္ ထိုးသြင္းေပးၿပီး အတိအက်ခြဲျခားေလ့လာခဲ့သည္။

ကင္ဆာကလပ္စည္းထိုးသြင္းၿပီး ေဆးမကုဘဲ ပစ္ထားေသာၾကြက္အားလံုးသည္ ၉ ရက္မွ ၁၂ ရက္အတြင္း ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ကင္ဆာကလပ္စည္းထိုးသြင္းထားေသာၾကြက္အခ်ိဳ႕ကို ရဲယိုေဖ်ာ္ရည္မ်ားတစ္ေန႕လွ်င္ ငါးႀကိမ္ခြဲ၍ တိုက္ၿပီးေန႕စဥ္ကုသခဲ့ရာ သိသိသာသာ အသက္႐ွင္ေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ရက္ေပါင္း ၅ဝ ထက္ပိုၿပီး အသက္႐ွင္ေသာ ၾကြက္ ၂၂ ေကာင္အနက္ ၉ ေကာင္မွာ (၁ဝ၅% မွ ၁၂၃%) ဆက္လက္ ႐ွင္သန္ေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ဤစစ္ေဆးစမ္းသပ္ခ်က္ကို အျခားၾကြက္မ်ားစြာတြင္ ဆက္လက္၍စမ္းသပ္ခဲ့ရာ အလားတူရလဒ္ကိုပင္ ရ႐ွိသည္။
သုေတသနအဖြဲ႕က ရဲယိုေဖ်ာ္ရည္သည္ လက္ခံၾကြက္၏ခုခံအားစနစ္ကို သြယ္ဝိုက္၍ တိုးျမွင့္ေပးသည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်သည္။

ရင္သားကင္ဆာတြင္ ရဲယို၏အက်ိဳးေက်းဇူး

ရဲယိုသီးအဆီအႏွစ္မ်ားပါရိွေသာ ေဖ်ာ္ရည္သည္ ကလပ္စည္းတြင္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္မႈ ကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္ၿပီးပံုမွန္ ရင္သားကလပ္စည္းမ်ား ၌ရင္သားကင္ဆာကလပ္စည္းမ်ား မထိုးေဖာက္ႏိုင္ ေစရန္တားဆီးေပးသည္။

ဤေလ့လာခ်က္တြင္ HMEC(Human Mammary Epitelial cells) ရင္သားကလပ္စည္း၊ MEC/MCF-7 (MCF-7i) တို႕ကို ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ေမြး၍ ရဲယိုသီးအသား၊ အခြံ ႏွင့္ အေစ့အားလံုးမွ ထုတ္ယူထားေသာအဆီအႏွစ္ကို ကင္ဆာကလပ္စည္းမ်ားအေပၚ ထည့္၍ေလ့လာခဲ့သည္။ ပထမစစ္တမ္းမ်ားအရ ရဲယိုသည္ ကင္ဆာကလပ္စည္းမ်ားအေပၚ အဆိပ္အေတာက္ အာနိသင္႐ွိေၾကာင္း ေတြ႕႐ွိရသည္။ မပ်ံ႕ေသးေသာ ရင္သားကင္္ဆာကလပ္စည္းမ်ားႏွင့္ ထိုးေဖာက္ပ်ံ႕ထြက္လာ ေသာ ရင္သားကင္ဆာကလပ္စည္းမ်ားေပၚတြင္လည္း အဆိပ္အာနိသင္ေပးမႈသည္ အတူတူပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။

အေရျပားကင္ဆာတြင္ ရဲယို၏အက်ိဳးေက်းဇူး

အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ပြါးမႈႏႈန္း ၉ဝ% ေက်ာ္သည္ ေနေရာင္ျခည္ (သို႕မဟုတ္) ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ႏွင့္ ထိေတြ႕မႈမ်ားေသာ အေရျပားမ်ား တြင္ အဓိကျဖစ္ပြားသည္။
အျခားျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားမွာ အသက္အ႐ြယ္ရလာျခင္း၊ မ်ိဳး႐ိုးလိုက္ျခင္း (အေရျပားကင္ဆာမ်ားသည္ အသားအေရာင္ျဖဴသူမ်ား၊ မ်က္လံုးအျပာ(သို႕) အစိမ္းေရာင္႐ွိသူမ်ားႏွင့္ ဆံပင္ဝါ (သို႕) အနီေရာင္႐ွိသူမ်ား)၊ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မႈမ်ားျခင္း၊ ဓာတ္မွန္ဓာတ္ေရာင္ျခည္ သို႕မဟုတ္ အျခားဓာတ္ေရာင္ျခည္မ်ားႏွင့္ အလြန္အကြၽံထိေတြ႕မႈ ႐ွိျခင္းတို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေပါင္းသတ္ေဆးမ်ားတြင္ ပါ႐ွိေသာ အာဆင္းနစ္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕လွ်င္လည္း အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္သည္။
အေရျပားကင္ဆာတြင္ အဓိကအားျဖင့္ (၁) Squamous cell carcinoma ႏွင့္ (၂) Basal cell carcinoma ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိသည္။ ပထမအမ်ိဳးအစားသည္ ဒုတိယအမ်ိဳးအစားထက္ အႏၱရာယ္ ပိုေပးႏုိင္ေသာ အက်ိတ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး ႀကီးထြားမႈ ေႏွးသည္။

Squamous cell carcinoma သည္ အေရျပား၏အလယ္လႊာတြင္ ျဖစ္ေသာကင္ဆာအမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ ၾကြက္ႏို႕၊ မွဲ႕၊ အျခားအေရျပားအနာမ်ားမွ ႀကီးထြားလာသည့္အက်ိတ္အသစ္သည္ မူလအစတြင္ နာက်င္မႈ မရိွဘဲ အနာျဖစ္လာၿပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္း နာက်င္ကိုက္ခဲလာကာ အနာမက်က္ႏိုင္ဘဲ အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ေပၚလာပါသည္။

အေရျပားကင္ဆာကို ေစာစီးစြာကုသႏိုင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ၿပီး သို႕မဟုတ္ပါက ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားကာ မသန္မစြမ္းျဖစ္ႏိုင္ျခင္း (သို႕မဟုတ္) ေသဆံုးႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ပံုမွန္အေရျပားမွစၿပီး မီးေလာင္ဒဏ္ရာထိခိုက္ဒဏ္ရာ၊ နာတာ႐ွည္ ေရာင္ရမ္းေနသည့္ အေရျပားမ်ားတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ၿပီး အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္လွ်င္ စျဖစ္ႏိုင္သည္။

အေရျပားအနာ၏ လကၡဏာမ်ားမွာ ေသးငယ္၍ မာေၾကာၿပီး နီရဲေသာ ထင္း႐ူးသီးပံုသ႑ာန္႐ွိသည့္ အဖု၊ အျပား (သို႕) အလံုးေလးမ်ား ျဖစ္သည္။ မ်က္ႏွာျပင္သည္ ေပါင္မုန္႕အကာသားကဲ့သို႕တင္းေနသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ မ်က္ႏွာ၊ နား႐ြက္မ်ား၊ လည္ပင္း၊ လက္မ်ား၊ လက္ေမာင္းမ်ား တြင္႐ွိၿပီး ႏႈတ္ခမ္း၊ ပါးစပ္၊ လွ်ာ၊ လိင္အဂၤါ (သို႕) အျခားေနရာမ်ားမွာလည္း ေတြ႕ႏိုင္သည္။
 
ရဲယိုတြင္ ပါဝင္ေသာ ပိုလီဆက္ခ႐ိုက္ (Polysaccharide) ကို ကင္ဆာကုရန္အတြက္ chemo-immunotherapy agent အျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ Polysaccharide မ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားစနစ္၏ Cytokines မ်ား ထြက္လာေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာအဖုအက်ိတ္ကို တုန္႕ျပန္ေစသည္။ Cytokines မ်ား မွာ Interleukin, Interferon-gamma, Nitric oxide, Tumor necrosis factor ႏွင့္ Natural killer cells တို႕ျဖစ္ပါသည္။


ထို႕ျပင္ cytokine မ်ားသည္ ဆဲလ္မ်ား ဗီဇေျပာင္းလဲျခင္း ႏွင့္ မူမမွန္ ႀကီးထြားလာမႈတို႕ကို ဟန္႕တားျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ပြားမ်ားျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးသည္။ ရဲယိုသည္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား အေပၚတြင္ ေသြးေၾကာအသစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းကိုလည္း ဟန္႕တားေပးႏိုင္သည္။

ရဲယို၌ပါေသာဇီ႐ိုနင္းသည္ UV light ကို စုပ္ယူ၍ ခႏၶာကိုယ္ရွိ တစ္႐ွဴးမ်ားကို ကင္ဆာဆဲလ္အျဖစ္ မေျပာင္းလဲေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ေပးထားေသာေၾကာင့္ ရဲယို မွန္မွန္ စားသူမ်ားတြင္ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္ပြါးရန္ အလားအလာ အလြန္နည္းပါးသြားပါေတာ့သည္။

အက်ိဳးေက်းဇူးအႏွစ္ခ်ဳပ္

၁။ ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ ကုသရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။
၂။ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ ဘက္တီးရီးယားပိုး၊ မႈိပိုးမ်ားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ႏိုင္သည္။
၃။ ထိပ္ကပ္နာေရာဂါကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ကုသႏိုင္သည္။
၄။ နာက်င္မႈသက္သာေစရန္အတြက္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။
၅။ ခုခံစြမ္းအားက်ဆင္းျခင္းေၾကာင့္ နာတာရွည္မႈိစြဲျခင္း၊ ေရယုန္ျဖစ္ျခင္း၊ HIV ေရာဂါမ်ားတြင္ ခုခံအားတိုးျမွင့္ေပးႏိုင္သည္။
၆။ စိတ္ဖိစီးမႈ ပေပ်ာက္ေစရန္ႏွင့္ စိတ္က်ေရာဂါကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစႏိုင္သည္။
၇။ ေသြးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေလးဘက္နာ၊ အေရျပားယားနာေရာဂါ SLE၊ Chron's disease ကဲ့သို႕ေသာ ေသြးတြင္း အလိုအေလ်ာက္ ဓာတ္မတည့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ားတြင္အသံုးျပဳႏိုင္သည္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး

သတ္မွတ္ထားေသာေဆးၫႊန္းပမာဏတြင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမရွိပါ။

  ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ႏို႕တိုက္မိခင္

ရဲယိုကို ၁၉၄ဝ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ အေမရိကန္ အစားအေသာက္ ႏွင့္ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး (USFDA) ၏ GRAS (Generally recognised as sample) စာရင္းတြင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ႏို႕တိုက္မိခင္မ်ားအတြက္ ေဘးကင္းစိတ္ခ်ရေသာ ျဖည့္စြက္စာ (safe food supplement) ျဖစ္ေၾကာင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ က်န္းမာေရးအတြက္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ဆံုးျဖစ္သည့္ အက္စ္ပရင္ႏွင့္ ေကာ္ဖီတို႕ေတာင္ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပျခင္းမခံခဲ့ရေသာ္လည္း ရဲယိုတြင္ ပါဝင္ေသာပစၥည္းမ်ားသည္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ႏို႕တိုက္မိခင္မ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္မျဖစ္သည့္အျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း ရဲယိုေသာက္ပါက က်န္းမာေရးအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားလည္း ရရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။

သတိျပဳရမည့္အခ်က္မ်ား

ရဲယိုကို အစာစားၿပီးေသာက္လွ်င္ အာနိသင္အနည္းငယ္သာရႏိုင္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အစာအိမ္ထဲရွိ Pepsin(ပက္ပ္ဆင္) ႏွင့္ Hydrochloric acid (dilute) တို႕က ရဲယိုတြင္ အဓိကပါဝင္ေသာ ပ႐ိုဇီ႐ိုနင္ကို ဖ်က္ဆီးပစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ရဲယိုတြင္ပါဝင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ားမပ်က္စီးေစရန္ ေကာ္ဖီ (သို႕) လက္ဖက္ရည္ (သို႕) ႏြားႏို႕ (သို႕) အရက္ တို႕ႏွင့္ တြဲ၍မေသာက္သင့္ပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ ရဲယိုကို အစာမစားမီ နာရီဝက္ခန္႕ႀကိဳ၍ ေရတစ္ဖန္ခြက္ႏွင့္ ေသာက္သံုးပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။


တြဲဖက္အသံုးမျပဳသင့္ေသာ အရာမ်ား

ရဲယိုသည္ လိေမၼၼာ္သီး၊ မက်ည္းသီး၊ အုန္းသီးရည္၊ ငွက္ေပ်ာသီးႏွင့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီး တို႕ကဲ့သို႕ ပိုတက္ဆီယမ္ၾကြယ္ဝေသာေၾကာင့္ နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းေသာသူမ်ားတြင္ အသံုးမျပဳသင့္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေသြးထဲတြင္ ပိုတက္ဆီယမ္သတၱၱဳဓာတ္ ပိုမိုမ်ားျပားလာႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။



QUALITY CONTROL OF NONIFORTE� CAPSULE

Physico-chemical test



Standard
Composition Noni (Morinda citrifolia) powder,
Appearance Brown color glassy vegetable capsule
Odour Characteristic odour
Taste Slightly bitter taste
Moisture content Less than 7 %
Net weight 500 mg � 5 %
pH ( 1 % solution ) 4 to 6
Water soluble matters Not less than 30 %
Alcohol soluble matters Not less than 20 %
Disintegration time Within 30 min at 37�C
Dissolution time 2 - 3 hrs
Foaming index < 100
Swelling index 6.5 ml to 7.5 ml




Safety test



Standard
Lead < 0.5 ppm
Mercury < 0.01 ppm
Arsenic < 0.05 ppm
Cadmium < 0.05 ppm
Aflatoxin free
Cyanogenic glycoside free
Pesticide free
Herbicides free
Radioactivity free
Haemolytic activity None




Microbiological test



Standard
Standard plate count < 2000 /g
Moulds < 10 /g
Yeast < 40/g
Escherichia coli Negative
Salmonella spp Negative
Pseudomonas aeruginosa Negative
Staphylococcus aureus Negative
Bacillus subtilis Negative
Shigella spp Negative




Organic ပစၥည္းျဖစ္ေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္

UV-VIS spectral data

Test sample Ethanol extract
l max of identifiable absorption peak(nm) 256, 220, 206, 191


http://healthplusmyanmar.com/NONIFORTE.php မွ