ျမန္မာႏုိင္ငံက ကေလးလုပ္သား ခိုင္းေစမႈျမင္ကြင္း။ကုလသမဂၢ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္း ILO ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ ကေလးလုပ္သားေပါင္း ၁၆၈ သန္းရွိတဲ့အနက္ ၇၇ သန္းဟာ အာရွ-ပစိဖိတ္ ႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအထဲက ၃၄ သန္းဟာ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အပိုင္းေတြကိုပါ တိုက္႐ိုက္ ထိခုိက္ေစခဲ့ပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ဟာ အဓိက တရားခံျဖစ္ၿပီး ကေလးငယ္ေတြဟာ လယ္ကြင္းထဲမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္တဲ့အခါမွာ လူကို အႏၱရာယ္ ရွိေစတဲ့ ဓာတုပိုးသတ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ဓာတ္ေျမၾသဇာတို႔နဲ႔ ထိေတြ႔ေနရတယ္လို႔ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းဆိုင္ရာ ကေလးလုပ္သားအေရး ကၽြမ္းက်င္သူ Simrin Singh က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလယ္အလတ္ ၀င္ေငြရွိတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာလည္း ကေလးငယ္ေတြ လံုၿခံဳမႈမရွိတဲ့ စက္႐ံုလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနတာ ပိုမ်ားလာတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ အလုပ္ေတြ ေတြ႔ႏိုင္တာကေတာ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းက အဓိက တရားခံပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ စက္႐ံုလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြမွာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ကေလးလုပ္သားခိုင္းေစမႈ အေရအတြက္က အႀကီးမားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။”
လာအိုႏိုင္ငံမွာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ကေလးလုပ္သားေတြကို စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ေတြ႔ရၿပီး အလယ္အလတ္ ၀င္ေငြရွိတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာေတာ့ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုိ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ေတြ႔ရၿပီး ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ ေတြ႔ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုးတက္မႈတခ်ိဳ႕ေတာ့ ရွိပါတယ္။
၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ေလ့လာသူေတြ စၿပီး စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ ကေလးလုပ္သားေပါင္း ၇၈ သန္း ေလ်ာ့သြားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳးသမီး ကေလးလုပ္သားဦးေရလည္း အဲဒီအခ်ိန္ထက္စာရင္ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း က်သြားခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသား ကေလးလုပ္သားကေတာ့ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း က်သြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕အိမ္ေတြမွာ အိမ္ေဖာ္အျဖစ္ လုပ္ကိုင္တဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတာေၾကာင့္ အာရွ-ပစိဖိတ္ ႏိုင္ငံေတြမွာ ကေလးငယ္ ခိုင္းေစမႈ ပေပ်ာက္ေရး သတ္မွတ္ခ်က္ကို ေရာက္ႏိုင္ဖုိ႔ လိုေသးတယ္လို႔ Singh က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“အာရွမွာ တခ်ိဳ႕ ပုန္းကြယ္ေနတဲ့ ကေလးလုပ္သားေတြ က်န္ေနပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေနရာေတြမွာက်ေတာ့ ဖမ္းလို႔မရဘူး။ ဥပမာ ကေလးအိမ္ေဖာ္ေတြ လိုမ်ိဳးေပါ့။ သူတို႔ေတြက်ေတာ့ အမ်ားျပည္သူရဲ႕ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္ပါဘူး။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အသက္ ၁၃ ႏွစ္နဲ႔အထက္ ကေလးငယ္ေတြကိုလည္း ဆရာ၀န္လက္မွတ္နဲ႔သာ ခိုင္းေစႏိုင္ေပမဲ့ ပင္ပန္းတဲ့အလုပ္ေတြမွာ မခိုင္းေစရဘူးလို႔ ဆိုေပမဲ့ ကေလးငယ္အမ်ားစုကို စားေသာက္ဆုိင္လုပ္ငန္းေတြမွာ ခိုင္းေစတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ အလုပ္သမားေရးရာ အျငင္းပြားမႈ ခံုသမာဓိေကာင္စီ က အလုပ္သမား ကိုယ္စားလွယ္ ဦးရဲႏိုင္၀င္း က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“၁၈ ႏွစ္ကေနစၿပီး ၁၃ ႏွစ္ေလာက္ရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြဟာ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြမွာ အမ်ားဆံုး လုပ္ကိုင္တာေတြ႔တယ္။ အလုပ္ခ်ိန္နဲ႔ေျပာရင္လည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ မ်ားပါတယ္။ တေန႔ကို မနက္ ၅ နာရီ ေလာက္ကေန ည ၁၀ နာရီ၊ ၁၁ နာရီေလာက္အထိ လုပ္ေနရတာ။ ဒါ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႔အျပားမွာ ျဖစ္ေနတာ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ထဲမွာဆို ၅ ေသာင္း ေလာက္ရွိႏိုင္တယ္။ တဖက္ကေတာ့ ဥပေဒအရ ဖမ္းလို႔မရဘူးဆိုေပမဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀အေျခအေနအရကိုက မိသားစုရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး အက်ပ္အတည္းေတြေၾကာင့္ အဲလိုလုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ေနရတဲ့ ကေလးေတြက အမ်ားႀကီးပဲ”
“ေနာက္ဆိုးတဲ့အခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီကေလးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ မွတ္ပံုတင္ထားတာလည္း မရွိဘူး။ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ စနစ္တက် အုပ္ခ်ဳပ္ထားတာလည္း မရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က၊ အလုပ္ရွင္ေတြဘက္က၊ ဆိုးရင္ ဆိုးသလို ဒီကေလးေတြက ႏွိပ္စက္တဲ့ဒဏ္ကို ခံရတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီကေလးသူငယ္ေတြက ပညာသင္ၾကားခြင့္လို အခြင့္အလမ္းေတြ ဆံုး႐ံႈးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္က ဒီလို ငယ္ငယ္ကတည္းက အညြန္႔ခ်ိဳးခံရသလို ျဖစ္ေနတာ။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကေလးလုပ္သားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တကယ့္ ပကတိအေျခအေနပါပဲ။”
ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အစိုးရ ေပၚလစီနဲ႕ အသိပညာေပးမႈေတြကလည္း ကေလးလုပ္သား အေျခအေနတိုးတက္မႈအပိုင္းမွာ ေကာင္းတဲ့ အခ်က္ေတြပဲလို႕ Singh က ေျပာပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ အိႏိၵယနဲ႕ တရုတ္ႏိုင္ငံေတြမွာ လူ႕အသုိင္းအ၀န္းကို အကာအကြယ္ျပဳတဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လာၾကၿပီလို႕ သူကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရေတြသူတို႕ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြကို အားရေက်နပ္ေနတဲ့အတြက္ အနာဂတ္မွာ တိုးတက္မႈ မရွိမွာ စိုးရိမ္မိတယ္လို႕ သူကအခုလိုေျပာပါတယ္။
“အစိုးရက သူတို႔လုပ္တာ ဟုတ္ေနၿပီဆိုၿပီး ထင္ေနမွာကို က်မ အရမ္းစိတ္ပူမိပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြက္ က်မတိုရဲ႕ ေထာင္စုႏွစ္ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါဆိုရင္ ေနာက္ ၄ ႏွစ္ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္က်ရင္ေတာင္ ေရာက္မွာမဟုတ္ပါဘူး။”
ကေလးလုပ္သား ပေပ်ာက္ဖို႔အတြက္ ကေလးသူငယ္ေတြ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ေရး၊ အားနည္းခ်က္ရွိတဲ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရးနဲ႔ အလုပ္သမား ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ လုပ္အားခနဲ႔ အလုပ္သမားေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရးတို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း ILO ထည့္သြင္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။
http://burmese.voanews.com/content/asia-child-labors/1755414.html
0 စာဖတ္သူတို႔စကားမ်ား:
Post a Comment